Hoewel ik een nieuwkomer ben in de archiefwereld, is me inmiddels wel duidelijk dat er in de toekomst het een en ander gaat veranderen. Sterker nog, er gaat erg veel veranderen, en er is inmiddels al wat veranderd. Dit heeft met name te maken met de manier waarop het archiefmateriaal beschikbaar wordt gemaakt. Waar de nadruk nu nog op het 'papier' ligt, zal er voortaan steeds meer digitaal ontsloten worden. Waar traditioneel een bezoek aan de studiezaal is vereist om stukken in te zien, kan dit dus steeds vaker ook via de computer. Het web speelt dus een steeds grotere rol. Een overgang van fysiek naar virtueel. Dit biedt in mijn optiek voornamelijk nieuwe mogelijkheden, en maakt de ontsluiting van archiefmateriaal minder arbeidsintensief en de toegankelijkheid een stuk laagdrempeliger. Daarnaast hoeft een bezoeker uit bijvoorbeeld Groningen, niet uren te reizen om een archief in Maastricht te bezoeken, maar kan dit vanuit zijn luie stoel thuis.
Een van de bronnen die in ding #21 wordt besproken, is het 'Manifest voor de archivaris 2.0'. De strekking van het manifest, is dat de archivaris met name flexibel moet zijn wat betreft de veranderingen die plaats (gaan) vinden in de archiefsector. Oude gebruiken moeten los gelaten kunnen worden en de digitalisering met een open vizier tegemoet getreden. Ik denk dat een dergelijk document nog eens goed benadrukt wat de archivaris in de komende periode te wachten staat. Het huidige 'hart' van het archief, de studiezaal, zal in de toekomst een ondergeschikte rol gaan spelen ten opzichte van de virtuele studiezaal. Ik kan me voorstellen dat dit voor een aantal mensen behoorlijk onwennig zal worden, zowel voor de huidige groep bezoekers van de studiezaal, als de medewerkers. Aangezien ik de oude manier van werken nog niet helemaal heb aangeleerd, zal dit voor mij vermoedelijk meevallen. Ik zie vooral de voordelen van digitalisering, maar kan me ook voorstellen dat een deel van de charme van de studiezaal op die manier op den duur verloren zou kunnen gaan. Kennelijk heeft het manifest een verhitte discussie veroorzaakt. Het is weleens interessant om te lezen hoe de verschillende kanten van de zaak worden beargumenteerd. Opvallend is dat niemand de voordelen van digitalisering ontkent of bagatelliseert. Er zijn hier en daar echter wel wat meningsverschillen over het al dan niet bewaren/beschikbaar stellen van een papieren inventaris, parallel aan de digitale. Aan de ene kant wordt gesteld dat dit niet nodig zou moeten zijn, en dat ze bij wijze van spreken weggegooid zouden kunnen worden (of op zijn minst niet meer bijgewerkt). Aan de andere kant zijn er ook nog archiefmedewerkers die hinken op twee gedachten, en liever niet met lege handen staan wanneer internet een keer niet beschikbaar is.
Een andere bron die wordt besproken op de 23-dingen website is een blog van Kate Theimer. Ze stelt (net als het eerder besproken manifest) dat de nieuwe digitale werkwijze - naast de technologische omslag -het aannemen van nieuwe waarden vereist, die een nieuwe werkwijze mogelijk maken. Ze bepleit dus een cultuuromslag in de archiefwereld, waarbij aanpassingsvermogen centraal staat. Tevens moet de gebruiker hierin centraal staan. Ze stelt daarom dat het belangrijk is om deze te leren kennen en te analyseren (denk hierbij bijvoorbeeld aan het intensief gebruiken van Google Analytics). Tevens moet er sprake zijn van een goed uitgedacht businessmodel, gebaseerd op deze data.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten